Windmolens zijn een van de meest iconische symbolen van Nederland. Ooit waren ze cruciaal voor het droogmalen van het land en het verwerken van graan. Tegenwoordig zijn ze belangrijke historische monumenten die de Nederlandse geschiedenis en cultuur vertegenwoordigen. In dit artikel nemen we je mee langs de mooiste windmolens van Nederland.
De Molens van Kinderdijk
Een van de bekendste molencomplexen ter wereld is zonder twijfel Kinderdijk. Deze UNESCO-werelderfgoedsite bestaat uit 19 monumentale windmolens die dateren uit de 18e eeuw. Ze werden gebouwd om water uit de polders te pompen en zo het land droog te houden.
Wat maakt de molens van Kinderdijk zo bijzonder:
- Historische waarde - De molens vormen samen het grootste verzameling historische windmolens ter wereld.
- Werkende monumenten - Sommige molens zijn nog steeds functioneel en kunnen in werking worden gezet.
- Panoramisch uitzicht - De aanblik van de 19 molens in het polderlandschap is ronduit adembenemend, vooral bij zonsopgang of zonsondergang.
- Bezoekerscentrum - Het moderne bezoekerscentrum biedt een multimediale tentoonstelling over waterbeheer in Nederland.
De beste manier om Kinderdijk te bezoeken is per fiets of boot. Zo krijg je de meest indrukwekkende uitzichten op de molens en de omliggende polders.
De Zaanse Schans
De Zaanse Schans, gelegen in Zaandam, is een openluchtmuseum met een collectie goed bewaarde historische windmolens en groene houten huizen. In de 17e en 18e eeuw was dit gebied een van de eerste industriële zones ter wereld, met meer dan 600 actieve windmolens.
De meest bijzondere molens van de Zaanse Schans zijn:
- De Kat - Een verfmolen uit 1664 die nog steeds functioneert en pigmenten voor verf maalt.
- De Zoeker - Een oliemolen uit 1672 waar bezoekers kunnen zien hoe olie wordt geperst uit zaden.
- De Gekroonde Poelenburg - Een houtzaagmolen die toont hoe boomstammen in de 18e eeuw werden verwerkt tot planken.
- Het Jonge Schaap - Een reconstructie van een 17e-eeuwse houtzaagmolen.
Wat de Zaanse Schans zo bijzonder maakt, is dat je hier kunt ervaren hoe de molens daadwerkelijk werden gebruikt. Veel molens zijn in bedrijf en kunnen van binnen worden bezichtigd.
De molens van Schiedam
Schiedam staat bekend om zijn jeneverproductie, en de stad heeft een unieke collectie van de hoogste traditionele windmolens ter wereld. Deze kolossale molens, bekend als 'stellingmolens', werden gebruikt om graan te malen voor de jeneverindustrie.
De meest indrukwekkende molens van Schiedam zijn:
- De Vrijheid - Daterend uit 1785 en 33 meter hoog, een van de grootste molens van Nederland.
- De Walvisch - Een volledig gerestaureerde molen die nu dienst doet als museum over molengeschiedenis.
- De Noord - Met een hoogte van 33,3 meter is dit een van de hoogste traditionele windmolens ter wereld.
Een bezoek aan Schiedam geeft je niet alleen inzicht in de geschiedenis van windmolens, maar ook in de jeneverproductie die zo belangrijk was voor de Nederlandse economie.
De Molen van Piet in Alkmaar
De Molen van Piet, een statige stellingmolen in het historische centrum van Alkmaar, is een van de meest fotogenieke molens van Nederland. Deze korenmolen uit 1769 is nog steeds in bedrijf en maalt regelmatig graan.
Wat deze molen bijzonder maakt:
- Stedelijke locatie - In tegenstelling tot veel andere molens staat de Molen van Piet midden in een stad, omringd door historische gebouwen.
- Werkende korenmolen - De molen is nog steeds in bedrijf en produceert meel dat lokaal wordt verkocht.
- Rondleidingen - Bezoekers kunnen rondleidingen krijgen van de molenaar zelf, die uitlegt hoe de molen werkt.
De combinatie van de historische stadssetting en de prachtige molen maakt dit een unieke bestemming voor liefhebbers van Nederlandse cultuur en geschiedenis.
De molens van Schermerhorn
In de Schermer polder, ten noorden van Amsterdam, staan de indrukwekkende molengang van Schermerhorn. Van de oorspronkelijke 52 molens die de Schermer polder droogmaakten, zijn er nog 11 over. Deze molens waren essentieel voor het creëren van nieuw land in de 17e eeuw.
Bijzondere aspecten van de molens van Schermerhorn:
- Historische waarde - Deze molens symboliseren de strijd van de Nederlanders tegen het water.
- Molenmuseum - Het Schermerhorn Molenmuseum bevindt zich in een van de molens en toont hoe molenaarsfamilies vroeger leefden en werkten.
- Landschappelijke schoonheid - De molens staan in een typisch Hollands polderlandschap met weilanden en sloten.
Een bezoek aan Schermerhorn geeft je een goed beeld van hoe molens werden gebruikt voor het droogmalen van land in de Gouden Eeuw.
Tips voor het bezoeken van Nederlandse windmolens
Als je Nederlandse windmolens wilt bezoeken, houd dan rekening met het volgende:
- Nationale Molendag - Elk jaar in mei is het Nationale Molendag, waarop veel molens open zijn voor publiek en in werking worden gesteld.
- Weer - Molens zijn het meest indrukwekkend wanneer ze draaien, wat meestal gebeurt op dagen met voldoende wind maar niet te veel.
- Rondleidingen - Veel molens bieden rondleidingen aan, vaak gegeven door enthousiaste molenaars die alles weten over hun molen.
- Fotografie - De beste foto's van molens maak je in de vroege ochtend of late namiddag, wanneer het licht warm en zacht is.
- Toegankelijkheid - Houd er rekening mee dat veel historische molens steile trappen hebben en niet altijd toegankelijk zijn voor mensen met mobiliteitsbeperkingen.
De betekenis van windmolens voor Nederland
Windmolens zijn meer dan alleen toeristische attracties; ze vertegenwoordigen de Nederlandse innovatie, doorzettingsvermogen en de eeuwenlange strijd tegen het water. Dankzij deze indrukwekkende machines konden de Nederlanders land winnen op de zee en uitgroeien tot een welvarende natie.
Zelfs in het tijdperk van moderne windturbines voor energieopwekking, blijven de traditionele windmolens een belangrijk symbool van de Nederlandse identiteit en geschiedenis. Ze herinneren ons aan een tijd waarin mensen slim gebruik maakten van natuurlijke energiebronnen om hun omgeving te beheersen.
Een bezoek aan de windmolens van Nederland is niet alleen een kans om prachtige foto's te maken, maar ook om kennis te maken met een essentieel onderdeel van de Nederlandse cultuur en erfgoed. Of je nu de wereldberoemde molens van Kinderdijk bezoekt of een verborgen pareltje in het platteland ontdekt, de windmolens van Nederland zullen zeker indruk op je maken.
